Mật ong là thức uống có giá trị dinh dưỡng và nhiều tác dụng chữ bệnh nên được sử dụng rộng rãi trong các gia đình. Không chỉ dừng lại ở đó, mật ong còn được sử dụng nhiều trong ngành bánh kẹo và chăm sóc sắc đẹp. Để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thông tin của bạn đọc, Web Hàng Tốt thực hiện bài viết chi tiết về loại thức uống bổ dưỡng này.

[wpsm_toplist]

Chúng ta sẽ đi từ nguồn gốc, dinh dưỡng, cách sử dụng, cách bảo quản, phân biệt các loại mật ong, so sánh mật ong nuôi và mật ong rừng cùng những lưu ý khi sử dụng cũng như những quan điểm không phù hợp được truyền miệng lâu nay. Cuối bài là phần tìm hiểu về giá các loại mật ong trên thị trường hiện nay và hướng dẫn tìm mua mật ong chất lượng.

Mật ong được làm ra như thế nào?

Mật trong tổ ong giống như một loại “tài sản”, “của để dành” của cả bầy ong “tích cốc phòng cơ” khi mùa đông về không có hoa để lấy mật. Do vậy, vào mùa có nhiều hoa, lũ ong thợ liên tục đi tìm mật hoa mang về tổ, lượng mật làm ra thường nhiều hơn nhu cầu sử dụng của chúng. Loài ong có 2 dạ dày, một dạ dày để trữ mật hoa và một dạ dày để chuyển hóa thức ăn nuôi dưỡng cơ thể.

Quá trình lấy mật diễn ra như sau:

==> (1) Ong thợ sử dụng vòi để hút mật hoa từ các loại hoa.

Ong hút mật hoa Hướng Dương

==> (2) Mật hoa được đưa vào dạ dày mật để các enzyme thực hiện chuyển hóa từ mật hoa sang mật ong.

==> (3) Sau khi về đến tổ ong thợ sẽ chuyển lượng mật hoa đang ở trong dạ dày mật sang cho ong thợ khác để tiếp tục thực hiện quá trình chuyển hóa thành mật ong. Mỗi lần thực hiện quá trình chuyển hóa này mất khoảng 30 phút.

Quá trình làm mật của ong

==> (4) Khi mật hoa đã chuyển hóa hoàn toàn thành mật ong, ong thợ sẽ nhả mật ong vào tổ rồi dùng cánh của chúng để quạt bay hơi nước có trong mật cho đến khi mật ong đạt đến độ bão hòa (tỷ lệ nước đạt khoảng ~ 17%) thì sẽ thực hiện niêm phong tổ lại, hoàn tất quá trình làm mật.

Dinh dưỡng

Trong mật ong có những chất gì? Thành phần dinh dưỡng ra sao? Thành phần dinh dưỡng là các yếu tố để bạn cân nhắc sử dụng một cách hợp lý. Theo các nghiên cứu khoa học thì thành phần dinh dưỡng cụ thể của mật ong phụ thuộc nhiều vào loại hoa mà ong hút mật.

Giá trị dinh dưỡng của mật ong rất cao
Mật ong có hàm lượng dinh dưỡng cao

Một cách tổng quát, mật ong là hỗn hợp của nhiều loại đường và một số thành phần khác. Về thành phần carbohydrat, mật ong chủ yếu là fructose (khoảng 38,5%) và glucose (khoảng 31,0%). Các carbohydrat khác trong mật ong gồm maltose, sucrose và carbohydrat hỗn hợp. Trong mật ong, các vitamin và chất khoáng chỉ xuất hiện ở dạng vết. Mật ong cũng chứa một lượng rất nhỏ các hợp chất chức năng như chất chống ôxy hóa, bao gồm chrysin, pinobanksin, vitamin C, catalase và pinocembrin.

Thành phần của mật ong thông dụng:

  • Fructose: 38,2%
  • Glucose: 31,3%
  • Sucrose: 1,3%
  • Maltose: 7,1%
  • Nước: 17,2%
  • Các loại đường có khối lượng phân tử cao hơn: 1.5%
  • Tro bụi, phấn hoa: 0,2%
  • Các chất khác: 3,2%

Chỉ số glycemic của mật ong là từ 31 đến 78. Khối lượng riêng của mật ong là 1,36 – 1,37 kg/lít (nặng hơn nước ~36%). [tham khảo 2]

Cách sử dụng mật ong hiệu quả

Từ rất lâu rồi con người đã biết sử dụng mật ong để làm thực phẩm và chữa bệnh. Tuy nhiên, sử dụng như thế nào để nâng cao giá trị dinh dưỡng của mật ong thì không phải ai cũng biết. Chúng ta sẽ tìm hiểu một số các sử dụng mật ong được Web Hàng Tốt sưu tầm:

Một số lưu ý tham khảo
  • Không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi.
  • Không đun nóng hoặc pha mật ong với nước quá 50 độ C.
  • Không nên dùng trong các trường hợp ỉa chảy hoặc đầy bụng.
  • Không sử dụng mật ong cho những ai bị mắc bệnh giãn tĩnh mạch dưới da do mật ong có thể làm giãn mạch máu.
  • Không nên dùng quá nhiều mật ong. Hãy sử dụng vừa đủ theo chỉ dẫn của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ.

Thời gian sử dụng mật ong:

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, có 5 khung thời gian thích hợp để bạn sử dụng mật ong, tùy vào nhu cầu dinh dưỡng, cơ địa của mỗi người. Không nhất thiết bạn phải sử dụng cả 5 khung giờ dưới đây mà chỉ cần 1 – 3 khung giờ là hợp lý.

Dùng mật ong vào buổi sáng: 

Nếu bạn cần nạp nhanh năng lượng vào buổi sáng mà không cần ăn thì uống mật ong pha nước ấm là một cách hiệu quả. Như trên đã liệt kê, năng lượng và dinh dưỡng trong mật ong rất cao, chỉ một cốc nước ấm mật ong vào buổi sáng không những bổ sung năng lượng cho một ngày làm việc hiệu quả mà còn xóa tan cảm giác mệt mỏi, đói bụng khi vừa thức dậy. Đây cũng là cách giúp bạn giảm cân hiệu quả do không nạp thêm protein từ thịt, tinh bột vào cơ thể.

Dùng mật ong trước khi ăn: 

Tương tự như cách dùng mật ong vào buổi sáng, trước khi ăn nếu bạn không muốn nạp thêm lượng protein bằng thức ăn và tinh bột thì có thể sử dụng một cốc nước ấm pha với mật ong để có thêm năng lượng và không có cảm giác đói bụng. Mật ong giúp điều tiết dịch vị, axit trong dạ dày nên bạn không lo lắng nguy cơ sẽ bị đau dày nếu không ăn uống như bình thường.

Ngoài ra, sử dụng mật ong trước khi ăn khoảng 30 phút cũng giúp bạn ăn uống ngon miệng hơn đấy nhé!

Dùng mật ong sau khi buổi chiều:

Bạn sẽ lấy lại năng lượng đã mất của mình sau một ngày làm việc chỉ bằng một cốc nước ấm với mật ong. Cách này nhanh gọn, vừa đơn giản lại hiệu quả hơn so với việc ăn uống thông thường, do đây chỉ là bước đệm cho bữa tối của bạn.

Dùng mật ong trước khi đi ngủ:

Theo đông y và dân gian thường sử dụng hạt sen, phấn hoa, mật ong để giúp cải thiện giấc ngủ, an thần, trị chứng mất ngủ lâu ngày. Điều này cũng được khoa học hiện đại chứng minh rằng trong mật ong có các thành phần có thể điều chỉnh hệ thần kinh, giúp thư giãn hệ thần kinh, từ đó giúp cho cơ thể dễ đi vào giấc ngủ mà không gây các tác dụng phụ.

Dụng mật ong sau bữa ăn:

Với người muốn giản cân thì sử dụng mật ong trước khi ăn, ngược lại những người muốn tăng cân thì phải sử dụng mật ong sau khi ăn. Mật ong sẽ giúp bổ sung dinh dưỡng, năng lượng, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, kích thích dạ dày và sự trao đổi chất, tăng cường sự hấp thu dưỡng chất. Mặt khác, sau khi ăn no bụng thì không thể ăn thêm được nữa nhưng bạn có thể uống thêm các thức uống có pha mật ong. Đây chính là bí quyết tăng cân hiệu quả.

Mật ong dùng làm thực phẩm

Mật ong được coi là thực phẩm phổ biến trong mọi gia đình không chỉ bởi giá trị dinh dưỡng cao mà còn ở hương vị và màu sắc bắt mắt khi kết hợp với các thực phẩm khác. Một số cách sử dụng dưới đây sẽ biến mật ong trở nên thơm ngon – bổ dưỡng.

Làm thức uống

Mật ong thường được sử dụng làm thức uống, cách pha chế cũng rất đa dạng và linh hoạt. Nhờ chứa nhiều loại đường, vị thanh, hương thơm quyến rũ nên khi kết hợp với các đồ uống khác sẽ cộng hưởng làm chúng trở nên hấp dẫn hơn.

Pha mật ong với nước ấm là cách đơn giản nhất để chúng ta sử dụng mật ong mà giữ nguyên hương vị đặc trưng. Thức uống thơm ngon bổ dưỡng này bạn có thể sử dụng vào nhiều khung giờ như sáng sớm, chiều tối, trước khi ăn, sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Chỉ một cốc nước mật ong ấm, thêm chút nước chanh có thể giúp bạn hạ nhiệt, tràn đầy năng lượng, xua đi mệt mỏi sau ngày dài làm việc căng thẳng. Lưu ý rằng, chỉ pha mật ong với nước ấm <50 độ C thôi nhé, nếu lớn hơn, nhiệt độ có thể làm mất đi giá trị dinh dưỡng của mật ong.

Mật ong kết hợp với các loại nước ép từ hoa quả như chanh, cam, quất, táo, dứa, cà chua, cà rốt, bí đỏ, dưa chuột,… sẽ biến đồ uống ưa thích của bạn trở nên hấp dẫn và thơm ngon hơn. Mật ong trong trường hợp này vừa có thể thay thế đường kính lại kích hoạt thêm khả năng chữa bệnh.

Mật ong kết hợp với các loại trà như trà mạn, lipton, astiso.. kết hợp cùng với chanh, quất hoặc táo cũng là thức uống giải khát tuyệt vời trong ngày hè nóng nực hoặc đôi khi chỉ là ngồi nhâm nhi ngụm trà cùng hương vị mật ong.

Ăn bánh mỳ với mật ong

Nếu bạn muốn đổi cách ăn bánh mỳ chấm sữa thì ăn với mật ong là trải nghiệm thú vị. Ngoài ra, món ăn bánh mỳ nướng mật ong hoặc bánh mỳ nướng bơ mật ong cũng thơm ngon “nóng hổi” không kém phần hấp dẫn, lạ miệng.

Làm bánh với mật ong

Làm bánh với mật ong

Với mật ong, bạn có thể làm các món bánh thơm ngon khó cưỡng như bánh mỳ nướng, bánh kem sữa, bánh rán và bánh dừa. Xem hướng dẫn làm bánh tại: http://vfood.info/lam-banh-ngon-voi-mat-ong/ 

Tẩm ướp vào các món như nướng, chiên, quay, rim chua ngọt:

Sườn nướng mật ong

Bạn có thể sử dụng mật ong trong nhiều món ăn để tăng thêm hương vị thơm ngon và béo ngậy như món sườn nướng mật ong, vịt – gà nướng mật ong, cánh gà chiên,…

Mật ong dùng để chữa bệnh

Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao, mật ong còn được sử dụng trong đông y và các bài thuốc dân gian dể chữa các bệnh liên quan đến đường hô hấp và dạ dày rất lành tính, hiệu quả.

Chữa ho và các bệnh đường hô hấp

Siro mật ong chanh đào chữa ho, khản tiếng

Si rô chanh đào mật ong giúp chữa cảm cúm và khản tiếng, đau họng đã trở nên quá phổ biến trong mọi gia đình. Ngâm chanh đào mật ong vào mùa hè để sử dụng phòng bệnh đường hô hấp khi chuyển mùa thu – đông.

Hỗn hợp tuyệt vời của mật ong, gừng và chanh đào sẽ giúp giảm ho, đau họng cực kỳ hiệu quả. Gừng và một số loại thảo dược khác có thể giúp giảm triệu chứng viêm nhiễm của cổ họng, trong khi mật ong làm dịu và loại bỏ vi khuẩn. Bạn có thể pha thêm với nước trà để tăng hiệu quả sát khuẩn, chống sưng, giảm viêm của hỗn hợp này, đặc biệt công dụng khi uống ấm/nóng.

Với một cốc mật ong, vỏ chanh và  lát chanh tươi bạn có thể tạo ra dung dịch chữa trị cảm. Bằng cách đun nhỏ lửa mật ong, vỏ chanh tươi và lát chanh cùng nhau khoảng 10 phút rồi để nguội từ 1 – 2 giờ. Sử dụng hỗn hợp này từ 1 – 2 tuần để chữa cảm hiệu quả.

Chữa đau dạ dày, đại tràng

Người ta thường rỉ tai nhau về việc sử dụng “tinh bột nghệ và mật ong chữa đau dạ dày hiệu quả”, tuy nhiên theo PGS.TS Phùng Hoà Bình – Nguyên Trưởng bộ môn Dược học Cổ truyền, ĐH Dược Hà Nội [tham khảo 3] thì đây là sự hiểu sai về vai trò của bột nghệ và tinh chất nghệ. Dẫn tới sử dụng không hiệu quả, thậm chí làm tổn thương nghiêm trọng tới dạ dày.

Cũng theo bác sĩ Bình, trong Đông y hiện nay chưa có tài liệu nào ghi nhận thảo dược “tinh bột nghệ”, mà chỉ có “bột nghệ” và “tinh nghệ”.

Tinh chất nghệ chính là hợp chất Curcumin. Các cơ sở ngành dược thường chiết xuất từ nghệ lấy ra 1 chất Curcumin để tạo ra sản phẩm tinh chất. Đây là chất có tác dụng tăng cường miễn dịch cho cơ thể, phòng chống tế bào ung thư, có thể làm lành các vết loét. Vì vậy, trong trường hợp người bị dạ dày thì có thể dùng tinh nghệ này để hỗ trợ điều trị bệnh.

Còn bột nghệ là củ nghệ được chế biến, tán thành bột. Nhưng khi chế biến bột nghệ phải rất cẩn thận. Nếu bột nghệ vẫn còn tinh dầu thì người bệnh sử dụng sẽ bị kích ứng dạ dày, không tốt cho việc điều trị bệnh.

Theo PGS.TS Phùng Hoà Bình, một trong những tác nhân chủ yếu gây bệnh viêm dạ dày, viêm loét dạ dày là vi khuẩn HP. Vì vậy, muốn điều trị bệnh thì cần phải dùng thuốc kháng sinh diệt khuẩn HP. Phương thức điều trị bệnh là vừa giệt vi khuẩn vừa bao vết loét, tái tạo tổ chức loét để làm liền vết thương, đồng thời giảm axít của dịch vị dạ dày.

Còn bột nghệ có tính kháng khuẩn, chống viêm rất ít và không có tác dụng giảm tiết dịch vị dạ dày. Hơn nữa, bột nghệ chỉ là sản phẩm hỗ trợ điều trị chứ không phải là thuốc. Vì vậy, người bệnh chỉ dùng đơn độc bột nghệ thì hiệu quả sẽ rất thấp mà cần phải phối hợp với các loại thuốc khác đặc trị bệnh.

Vậy chúng ta sử dụng mật ong và bột nghệ như thế nào để chữa bệnh dạ dày, đại tràng? Web Hàng Tốt khuyên bạn nên xin ý kiến tư vấn hoặc sử dụng theo chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo phát huy hiệu quả và an toàn cho cơ thể.

Mật ong dùng để làm đẹp

Ngoài những lợi ích to lớn về sức khỏe, mật ong còn được sử dụng để tạo ra các loại mỹ phẩm chăm sóc sắc đẹp. Chúng ta có thể tìm thấy thành phần của mật ong là nguyên liệu của các sản phẩm làm đẹp da, tóc, làm mặt lạ, trị mụn trứng cá đang có trên thị trường.

Dưỡng ẩm cho da, môi, mụn, trứng cá.

Hiện nay trên thị trường có nhiều hướng dẫn, tips chia sẻ các cách làm đẹp cho chị em nữ giới bằng cách sử dụng mật ong. Tuy nhiên, do không đủ kiến thức và trải nghiệm thực tế nên chúng tôi sẽ không đi sâu vào chủ đề này. Mời các bạn tìm hiểu thêm tại các nguồn thông tin uy tín hoặc hỏi ý kiến bác sĩ da liễu trước khi sử dụng, không nên tự bào chế hoặc kết hợp với các dược liệu khác – có thể dẫn tới hậu quả khó lường.

Giảm cân / tăng cân

Với những ai đang cần tăng hoặc giảm trọng lượng cơ thể thì có thể tìm hiểu về cách sử dụng mật ong. Do hàm lượng dinh dưỡng và năng lượng kcal lớn chứa trong mật ong nên chúng ta có thể sử dụng để làm giảm ham muốn ăn – giảm cân hoặc bổ sung thêm dinh dưỡng – tăng cân.

Nếu muốn giảm cân, chúng ta sử dụng mật ong trước khi ăn. Chúng ta có thể pha mật ong với nước ấm hoặc làm trà mật ong dể làm thức uống. Dinh dưỡng và năng lượng cao trong mật ong sẽ giúp bạn không còn cảm thấy đói bụng nhưng vẫn tràn đầy sức khỏe.

Ngược lại, muốn tăng cân thì chúng ta sử dụng mật ong sau khi ăn. Chế độ ăn thêm mật ong sẽ không làm bạn có cảm giác no hơn mà vẫn hấp thu được dinh dưỡng và năng lượng, kích thích tiêu hóa tốt hơn.

Bảo quản mật ong như thế nào?

Làm sao để giữ nguyên hương vị và chất lượng của mật ong trong thời gian dài? Sử dụng chai lọ bằng chất liệu gì? Nhiệt độ nào thích hợp để bảo quản mật ong và rất nhiều kiến thức về bảo quản mật ong tốt nhất sẽ được nêu ra dưới đây.

 Mật ong dù được bảo quản tốt đến đâu thì sau khoảng 2 năm mùi vị và màu sắc sẽ kém đi (thường sẽ ngả vàng đậm hoặc đen). Trường hợp mật ong đã bị hôi thì không nên sử dụng nữa.  

Dụng cụ chứa mật ong

Bảo quản mật ong
Bảo quản mật ong trong chai lọ thủy tinh miệng rộng, có thể đạy kín

Để bảo quản mật ong, bạn cần sử dụng các chai – lọ – hũ,.. có lắp kín để tránh bị oxy hóa hoặc lên men do rơi rớt nước, bụi vào bên trong. Tuy nhiên, cần lưu ý về chất liệu sử dụng để bảo quản mật ong tốt nhất trong điều kiện có thể.

  • Thủy tinh: Đây là dụng cụ bảo quản mật ong tốt nhất, nên chọn loại chai lọ, hũ có miệng rộng để tiện sử dụng. Với chai lọ thủy tinh miệng nhỏ khi mật đóng đường hoặc lấy ra khó hơn. Ngoài ra, sử dụng dụng cụ bằng thủy tinh để bảo quản mật ong sẽ dễ vệ sinh sau khi sử dụng và trông hấp dẫn hơn so với các vật dụng khác.
  • Sành – Sứ: tương tự như chai lọ thủy tinh, ít dùng hơn.
  • Gỗ: Không nên dùng vì có thể lây mùi sang mật, kể cả nút chai.
  • Nhựa: Nên chọn loại nhựa an toàn, không tái chế, không bị hòa tan với mật ong hoặc các môi trường. Thực tế rất nhiều người sử dụng các loại chai nhựa để bảo quản mật ong sau vài năm vẫn không có vấn đề gì.
  • Kim loại: Không nên sử dụng do lâu ngày sẽ bị axit hóa, ảnh hưởng đến chất lượng của mật ong và đôi khi còn gây ngộ độc.

Nhiệt độ thích hợp

Để bảo quản mật ong được lâu dài mà vẫn giữ nguyên mùi vị thì nhiệt độ là yếu tố rất quan trọng. Nhiệt độ lý tưởng nhất để bảo quản mật ong vào khoảng 21 – 27 độ C. Chú ý tránh ánh nắng trực tiếp, gần bếp lửa, và các nguồn phát nhiệt khác.

Mật ong bị kết tủa đường khi ở nhiệt độ thấp
Mật ong sẽ bị kết tủa đường khi ở nhiệt độ thấp

Bạn có thể để mật ong trong ngăn mát của tủ lạnh giúp kéo dài thời gian sử dụng nhưng không nên bảo quản lâu ngày trong đó. Bởi vì, dưới nhiệt độ thấp của tủ lạnh các tinh thể đường glucose (chiếm tỷ lệ cao) sẽ bị kết tinh lại mà người ta hay gọi là đóng đường hay kết tủa đường. Hiện tượng này cũng thường gặp vào mùa đông ở miền Bắc nên bạn không cần quá lo lắng về chất lượng của mật.

Làm gì khi mật ong đóng đường?

Khi mật ong bị kết tủa đóng đường bạn có thể sử dụng trực tiếp đường mật đó mà vẫn giữ nguyên được mùi vị thơm ngon. Tuy nhiên, cách này chỉ khả thi khi bạn chứa mật trong các hũ miệng rộng. Đối với mật ong trong các chai lọ cổ hẹp thì bắt buộc bạn phải rã đông sang dạng lỏng.

Cách làm như sau: bạn cần chuẩn bị một chiếc thùng hoặc chậu (tùy theo kiểu chai lọ cần rã đông) và nước ấm (không quá nóng <50 độ thôi nhé). Ngâm chai lọ mật ong vào nước ấm để đường mật tan dần và sử dụng như bình thường.

Mật ong nguyên sáp

Mật ong nguyên sáp

Một số trường hợp chúng ta phải bảo quản mật ong còn trong sáp (thường là mật ong rừng hoặc mật ong hoang dã – để nguyên sáp cho an tâm và có thể sử dụng cả sáp ong để ngâm rượu). Đừng quá lo lắng, khi mua hoặc ai đó tặng mật ong nguyên sáp, hãy cho vào bình – hũ miệng rộng để chứa trong đó.

Lưu ý loại bỏ phần nhộng ong hoặc phấn hoa bám trên sáp (nếu có) để tránh bị lên men, tạo gas trong bình và ảnh hưởng đến chất lượng của mật. Thời gian sử dụng mật nguyên sáp chỉ được 5 – 6 tháng thôi nhé.

Tốt nhất, chúng ta hãy vắt lấy mật ngay khi mang về rồi cho mật vào các chai – lọ – hũ có nắp đạy kín để bảo quản lâu dài.

Mật ong có những loại nào?

Hiện nay trên thị trường xuất hiện vô số tên gọi mật ong và để phân loại chúng cũng không hề đơn giản.

Phân loại theo mật hoa

Cách này đơn giản và chỉ áp dụng với mật ong đơn hoa hoặc mật được tạo nên từ một loại mật hoa chiếm đa số. Mật ong đơn hoa sẽ có những đặc trưng riêng để nhận dạng như màu sắc, mùi vị, khả năng kết tinh đường,.. Ví dụ một số loại mật ong theo hoa, click vào ảnh để xem rõ hơn:

Loại mật ongĐiểm đặc trưng
Mật ong nhãnMàu sắc vàng tươi, nhạt và trong, mùi thơm dịu nhẹ của hoa nhãn
Mật ong vảiMàu vàng cánh dán, đậm đặc, mùi thơm của hoa vải
Mật ong cà phêMàu vàng cánh dán và không ngọt gắt, mùi thơm tự tự nhiên khá đặc trưng
Mật ong bạc hàMàu vàng xanh hoặc vàng lợt nhạt, mùi thơm dịu của mật ong và bạc hà
Mật ong cúc quỳMàu vàng sậm, đặc như mật ong rừng
Mật ong xuyến chi, cỏ kimMàu vàng tươi rất đẹp, trông khá trong

Phân loại theo nguồn gốc

Có thể chia làm 2 loại mật ong theo nguồn gốc đó là:

  • Mật ong tự nhiên: là mật ong được lấy từ các tổ ong hoang dã trong rừng (mật ong rừng), hay tại bất kỳ nơi nào ong làm tổ và tạo mật. Có thể chỉ đơn giản là một bầy ong tách tổ của chúng. Nhiều người nhầm lẫn khái niệm khi gọi mật ong tự nhiên là mật ong nguyên chất – hiểu như vậy là không chính xác. Mật ong trong tự nhiên thường là mật đa hoa, có màu vàng đậm, vị thơm hơn so với mật ong thường.
  • Mật ong nuôi: là mật ong được con người thuần nuôi để lấy mật. Hiện nay người nuôi ong số lượng lớn chủ yếu ép đàn ong lấy mật đơn hoa, như mật hoa vải, mật hoa nhãn, mật hoa bưởi, mật cao su hay mật hoa bạc hà. Người nuôi ong có thể di chuyển đàn ong của mình từ nơi này tới nơi khác để lấy được loại mật ong mong muốn. Đối với các hộ nuôi ong nhỏ lẻ tại gia đình thường cho ra mật đa hoa, tuy không phong phú về loại mật hoa như mật ong rừng nhưng đảm bảo an toàn hơn do loại mật hoa được lấy từ những cây lành tính, không gây ngộ độc.

Ngoài ra, còn một số cách phân loại mật ong theo quan điểm sử dụng.

  • Mật ong nguyên chất: hiểu đơn giản là mật ong thật, không pha trộn các tạp chất. Cần phân biệt mật ong nguyên chất # mật ong rừng trong tự nhiên.
  • Mật ong thật là mật ong được tạo ra từ con ong.
  • Mật ong giả là loại mật ong pha tạp chất hoặc dung dịch giống mật ong được ra từ các chất hóa học.

Phân biệt mật ong thật – giả

Theo TS. Phùng Hữu Chính nguyên giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển ong Việt Nam thì những phương pháp dân gian truyền miệng như sử dụng vải áo, giấy bản, hành, trứng… để phân biệt mật ong thật với mật ong giả sẽ không cho kết quả chính xác. Thực tế, những cách làm này chỉ phân biệt được mật ong đặc hay loãng mà thôi – nếu không tin bạn có thể khô đường rồi làm thí nghiệm.

Những người có kinh nghiệm thì họ thường ngửi mùi, nếm thử. Nếu bạn cũng muốn học cách phân biệt này thì có thể nếm thử mật ong thật, qua vài lần thử bạn sẽ biết để rút kinh nghiệm 😀

Web Hàng Tốt khuyên bạn cách tốt nhất để tránh mua phải mật ong pha với đường mật hay mật ong rừng pha với mật ong nuôi là hãy chọn mua mật ong của các công ty có uy tín hoặc mua từ những người nuôi ong.mà bạn quen biết.

Phân biệt mật ong nuôi & mật ong rừng

Thực tế, với các loại mật đa hoa như mật ong rừng và mật ong nuôi thì không thể phân biệt được. Chỉ có thể phân biệt rõ ràng mật đa hoa với mật đơn hoa do mật ong lấy từ một loại hoa có màu sắc, hương vị và mức độ kết tủa đặc trưng.

Ngộ độc, tai biến sức khỏe

Trường hợp rất phổ biến tại Việt Nam là các gia đình sử dụng mật ong để dụ trẻ chịu cho lấy tưa lưỡi hoặc cho trẻ uống thuốc. Mặc dù mật ong rất tốt nhưng đối với trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi có thể gây ra ngộ độc nguy hiểm do độc tố của vi khuẩn clostridium botulinum gây ra. Tuy không thường gặp nhưng nếu nặng sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có thể gây tử vong cho trẻ. Vì vậy không nên cho trẻ dưới 1 tuổi uống mật ong.

Trẻ lớn hơn, người trưởng thành có hệ tiêu hóa phát triển hơn để phá hủy các bào tử vi khuẩn clostridium botulinum gây ra nên không bị ngộ độc.

Theo báo cáo y tế thế giới thì ngộ độc clostridium botulinum ở trẻ sơ sinh thể hiện sự biến động theo địa lý. Ở Anh, chỉ có 6 ca được báo cáo trong khoảng 1976 và 2006, trong khi đó ở Hoa Kỳ thì cao hơn với tỉ lệ 1,9 trên 100.000 sơ sinh còn sống, 47,2% là ở California. Dù là tỉ lệ phơi nhiễm mật ong đối với sức khỏe trẻ sơ sinh nhỏ, nhưng không nên xem thường điều này.

Thu hoạch mật ong "điên" trên Himalaya
Thợ lấy mật ong “điên” trên dãy Himalaya

Trên dãy núi Himalaya có một loài ong mật khổng lồ – loài ong mật lớn nhất thế giới, tạo ra một trong những loại mật ong được yêu thích nhất, theo Mother Nature Network. Mật của chúng được người ta gọi là mật ong điên do chứa chất độc grayanotoxins gây ra cảm giác hưng phấn như khi người ta sử dụng cần sa.

Ngoài ra, ong rừng hoặc ong nuôi hút mật từ các loài hoa như hoa đỗ quyên, hoa nguyệt quế núi, hoa cừu nguyệt quế đều có thể gây ra hiện tượng ngộ độc mật ong. Những triệu chứng dễ nhận thấy nhất bao gồm: chóng mặt, toát mồ hôi, suy nhược, buồn nôn, ngoài ra cũng có những triệu chứng khác ít xuất hiện hơn như: huyết áp thấp, sốc, nhịp tim không đều, ở một số trường hợp hiếm gặp còn xuất hiện cả biểu hiện co giật mà có thể dẫn đến tử vong.

Câu hỏi thường gặp

Mật ong rất phổ biến trong đời sống hàng ngày nên cũng vì thế mà có rất nhiều câu hỏi, thắc mắc liên quan đến loại thực phẩm này. Dưới đây, chúng tôi chọn ra một số câu hỏi thường gặp nhất để đi tìm câu trả lời đầy đủ, chính xác giúp các bạn giải tỏa băn khoăn.

Mật ong rừng có tốt hơn mật ong nuôi ở nhà?

Không thể khẳng định điều này. Tuy nhiên, nếu bạn hiểu nguồn gốc và cách ong làm mật thì có thể sẽ phần nào trả lời câu hỏi mật ong rừng có tốt hơn mật ong nuôi thông thường. Thành phần cấu tạo nên mật sẽ quyết định sự “tốt hơn” của mỗi loại mật ong. Theo chúng tôi, bạn nên sử dụng mật ong nuôi thông thường để tránh các vấn đề ngộ độc không lường trước được như đã nêu ở phần Ngộ độc, tai biến phía trên.

Mật ong rừng trong tự nhiên là mật đa hoa, tức là mật được ong lấy từ nhiều loại hoa lá tổng hợp hợp lại. Còn mật ong nuôi thông thường sẽ tập trung tại một nơi, có thể là đơn hoa hoặc đa hoa nhưng thường là đơn hoa do mật độ cây trồng và khu vực nuôi ong quyết định.

Mật ong “kỵ” những thực phẩm nào?

Trong dân gian truyền miệng nhau rằng ăn mật ong với tỏi, cá chép, hành tây, đậu phụ, cơm, lá hẹ, thì là,..là những thực phẩm “kỵ” nhau, “không nên ăn chung” hoặc tới mức “cấm kỵ” tuyệt đối. Tuy nhiên trên thực tế lại chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh mật ong kỵ  với các thực phẩm trên.

Chúng ta cũng cần phân biệt việc “kỵ” nhau giữa mật ong với các thực phẩm khác với việc sử dụng mật ong sai cách như đã nói ở trên đây.

Mật ong tốt có màu gì?

Mật ong tốt thường có màu vàng, sáng màu, mùi thơm đặc trưng và mùi thơm của từng loài hoa. Mật ong rừng thường có màu vàng đậm hoặc trắng trong (chỉ ở một số loại hoa, thường là ở trên núi). Mật ong hoa nhãn, vải, cà phê, cúc quỳ có màu vàng hổ phách. Mật ong hoa bạc hà có màu hơi xanh xanh. Mật ong hoa xuyến chi có màu đẹp nhất, là màu vàng trong.

Xem thêm cách phân biệt & màu sắc các loại mật ong tại đây.

Có nên để mật ong trong tủ lạnh?

Không nên. Bởi vì vật ong để trong tủ lạnh (ngăn mát thôi nhé) cũng dễ bị kết tinh đường. Tuy nhiên, nếu bạn đang dùng dở dang mà muốn kéo dài thời gian sử dụng thì cũng có thể cho vào tủ lạnh để bảo quản lâu hơn.

Có thể bảo quản mật ong trong bao lâu?

Khoảng 2 năm. Lâu hơn sẽ không tốt và mật có thể chuyển sang màu đen, một số trường hợp ghi nhận có mùi hôi thì không nên sử dụng nữa.

Ăn mật ong có thể giảm cân không?

Có thể. Chúng ta có thể sử dụng mật ong vào nhiều khung giờ trong một ngày và nhiều cách dùng mật ong để làm đẹp, tăng cân, giảm cân hoặc chữa bệnh. Để giảm cân, phải sử dụng mật ong trước khi tới bữa ăn khoảng 30 phút. Việc này nhằm giúp bạn quên đi cảm giác đói bụng nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe. Ngược lại, bạn muốn tăng cân bằng mật ong thì hãy sử dụng sau khi ăn khoảng 30 phút.

Tham khảo thêm tại đây.

Tại sao mật ong lại có nhiều giá bán?

Giá cả theo cung/cầu của thị trường là điều rất bình thường. Do không được quản lý về giá, đồng nhất giá và sự khác nhau trong cách nuôi, cách thu hoạch, thời điểm và lòng tin nên mật ong hiện nay có rất nhiều giá bán. Không nên vì giá thấp mà đánh giá là mật ong kém chất lượng hay giá cao là mật ong có chất lượng cao.

Theo chúng tôi tìm hiểu, giá mật ong nuôi có giá từ 250.000đ – 400.000đ/lít; mật ong rừng có giá từ 450.000đ – 600.000đ/lít. Chú ý dung tích đóng chai của các đơn vị cung cấp thường là 500ml (tức 0,5l) có giá từ 125.000đ – 200.000đ một chai.

Tại sao mật ong đóng đường?

Theo TS. Phùng Hữu Chính nguyên giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển ong Việt Nam. Hiện tượng này tiếng Anh gọi là Crystallized Honey – xảy ra khi để mật ong ở nhiệt độ thấp khiến các tinh thể đường glucose kết tinh lại với nhau.

Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường trong tự nhiên, không liên quan tới mật thật hay mật giả. Lúc này một lượng hoặc toàn phần mật ong sẽ chuyển từ thể lỏng sang thể rắn (dạng hạt: mịn hoặc thô, bông). Để sử dụng mật ong trong trạng thái này bạn cần rã đông bằng nước ấm (<50 độ C) hoặc để trong môi trường tự nhiên mật sẽ tan ra từ từ.

Mật ong nào không bị đóng đường?

Như trên đã giải thích, mật ong bị đóng đường hay kết tinh đường là do hàm lượng đường glucose cao hay thấp. Lượng đường này có chứa trong mật ong lại phụ thuộc theo từng loại hoa mà ong lấy mật. Theo ghi nhận của chúng tôi thì có một số loại mật đơn hoa ít hoặc không bị đóng đường, số còn lại thì đóng đường dưới nhiều dạng.

Dưới đây là một số loại mật ong phổ biến tại Việt Nam:

Loại mật ongKhả năng kết tinh
Mật hoa vảiKhông
Mật hoa nhãnKhông
Mật hoa bạc hà
Mật hoa cao su
Mật hoa tràmKhông
Mật hoa cỏ lào
Mật hoa cúc quỳ
Mật ong rừng, nuôi đa hoaKhông xác định

Cho ong ăn đường để làm gì?

Nhiều người mua mật ong nghĩ rằng người nuôi ong cho ăn đường để lấy mật – suy nghĩ này theo chúng tôi là không hợp lý. Nếu nuôi ong ăn đường ra mật được và có hiệu quả kinh tế thì người ta có thể nuôi ong ở mọi nơi, mang về thành phố để nôi không cần phải nuôi chúng ở nơi có hoa thơm trái ngọt, nơi xa xôi hẻo lánh. Bằng kinh nghiệm thực tế tiếp xúc với người nuôi ong và tham khảo các chuyên gia trong ngành, chúng tôi có thể khẳng định điều này.

Vậy tại sao phải cho ong ăn đường?

Thực sự việc nuôi ong cho ăn đường là hết sức bình thường. Trước hết, cần biết mật ong trong tổ chính là một dạng thực phẩm dự trữ của bầy ong cho mùa không có hoa để tạo mật và nuôi sống chúng. Do người nuôi thu hoạch mật nên phải bổ sung thức ăn phụ cho chúng trong mùa đông ít hoa, khí hậu lạnh giá.

Nếu không đủ thức ăn, đàn ong sẽ chết, chúng sẽ tách đàn và bỏ bầy gây thất thu cho người nuôi. Bổ sung hỗn hợp siro (đường + nước) cho ong ăn là cách tiết kiệm chi phí nhất hiện nay.

Cuối cùng..

Với những thông tin tham khảo về mật ong ở trên, Web Hàng Tốt hi vọng sẽ giúp ích cho bạn trong việc sử dụng, bảo quản mật ong một cách hợp lý, khoa học. Để mua được mật ong tốt, mật ong nguyên chất thì bạn cần tìm hiểu về thương hiệu cung cấp hoặc có thể liên hệ với các gia đình, người quen chăn nuôi ong để đảm bảo tin tưởng. Ngoài ra, mua mật ong vào các mùa hoa nở rộ cũng sẽ giúp bạn có được mật ong thơm ngon, giá cả hợp lý và ít pha tạp hơn.

Hãy chia sẻ kinh nghiệm sử dụng mật ong của bạn hoặc bình luận, góp ý cho bài viết này trong phần comment phía dưới. Đừng quên chia sẻ trên facebook, twitter, google+ để nhiều người biết hơn!

Tham khảo:

  1. http://thuvien.mard.gov.vn/csdl-hoi-dap/ky-thuat-chan-nuoi/cach-cho-ong-an-nhu-the-nao–1100
  2. https://vi.wikipedia.org/wiki/Mật_ong
  3. http://soha.vn/suyt-thung-da-day-vi-chua-benh-bang-tinh-nghe-bs-canh-bao-sai-lam-trong-tri-benh-da-day-20170928225252793.htm

Bạn có đồng ý với thông tin trong bài viết này?

Hãy để lại bình luận, đánh giá hoặc chia sẻ bài viết này để nhiều người biết tới ý kiến của bạn nhé.

Mọi thông tin phản ánh, liên hệ hợp tác quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, đăng sản phẩm uy tín, chất lượng tại đây: lienhe@webhangtot.com

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *